فراگیری زبان دوم و دو زبانگی در کودکی و تأثیر آن ها بر رشد شناخت

فراگیری زبان دوم و دو زبانگی در کودکی و تأثیر آن ها بر رشد شناختی اولیه

    فراگیری زبان دوم و دو زبانگی در کودکی و تأثیر آن بر رشد شناختی اولیه

    زبان دوم

    مقدمه

    این احتمال که دو زبانگی زودهنگام بر زبان و رشد کودکان تأثیر می گذارد، تا مدت ها والدین و مربیّان را به خود مشغول کرده بود. در نیمه ی اول قرن بیستم، دیدگاه رایج این بود که دو زبانگی و فراگیری زبان دوم در اوایل زندگی سبب تداخل آن با توانایی کودکان در رشد عملکردهای طبیعی (1) و موفقیت آن ها در محیط های آموزشی می شود (2) . اما در یک مطالعه ی برجسته توسط پیل و لمبرت(3) نشان داده شد که نوعی برتری کلی دردو زبانه ها نسبت به تک زبانه ها وجود دارد که در طیف گسترده ای از تست های هوش و جنبه های موفقیت در مدرسه دیده می شود.تحقیقات اخیر با رویه ای میانه رو تر هم بخش هایی را مشخص می کند که کودکان دو زبانه در آن برتری داشته اند و هم سایر حوزه هایی که دو زبانگی تأثیری بر رشد آن ها ندارد.

    موضوع

    مسأله ی تأثیر بالقوه ی دو زبانگی بر رشد کودکان، همواره مورد توجه بوده و به عنوان موضوعی مهم، در جوامع مدرن و بخصوص کانادا ظاهر شده است. علاوه بر تعهد رسمی نسبت به سیاست های ملی فراگیری زبان دوم ، مهاجرت نیز کانادا را به یک کشور غنی چند زبانه و چند فرهنگی تبدیل کرده است. مدارس دولتی، به خصوص در مراکز عمده ی شهری، تعداد زیادی از کودکان که انگلیسی یا فرانسه، زبان دوم آنهاست را در خود جای داده است.  این کودکان به انواع مختلفی از زبان های بومی سخن می گویند و بیشتر  آن ها در یک کلاس واحد قرار می گیرند. از این رو، یافتن تأثیر وضعیت این زبان ها بر آینده ی شناختی و آموزشی کودکان الزامی است.

    مشکلات

    اطلاعاتی درباره ی زبان، رشد شناختی و آموزشی کودکان با پیشینه ی زبانی متنوع، برای تفسیر عملکرد آن ها در مدرسه و ارزیابی رشدشان، امری ضروری است.برای مثال، کودکان با مهارت محدود در زبان تحصیلی، مشکلات بیشتری در مسائل نظری و اجتماعی تجربه می کنند. شناسایی این مشکلات به منظور یافتن روش های جبرانی حائز اهمیت است.

    زمینه های پژوهشی

    به طور معمول این تحقیق در کلاس های درس انجام می شود، محیط هایی که شامل کودکان تک زبانه و چند زبانه باشد. هر چند دو زبانگی یا زبان دوم همیشه به عنوان جنبه ی رسمی تحقیقات پژوهشی محسوب نمی شود، اما شرایطی که این پدیده در آن رخ می دهد مهم است. شواهد حاکی از آن است که زبان بومی کودک چه در اکثریت و چه در اقلیت باشد، در جامعه مفهوم پیدا کرده و به عنوان وسیله ای برای سوادآموزی، نتایج شناختی و زبان شناسی کودک را تحت تأثیر قرار می دهد(4). بنابراین، مفاهیم تجربه ی زبان کودک باید به نحو مطلوب و با توجه دقیق به عوامل اجتماعی و زبانی، که محیط اجتماعی و آموزشی کودک را توصیف می کند، مورد بررسی قرار گیرد.

    سؤالات کلیدی پژوهش

    مسائل مهمی وجود دارند که با پیامدهای شناختی و آموزشی کودکان دو زبانه در ارتباطند. نخست لازم است بدانیم که آیا فراگیری زبان برای کودکانی که زبان دوم را هم زمان آموزش می بینند و کسانی که زبان دوم را پس از کسب مهارت در زبان اول آغاز می کنند، با سرعت و شیوه ی یکسان پیش می رود. دیگر اینکه اگر کودکان، دو زبانه بوده یا در حال یادگیری زبان دوم باشند، به خصوص اگر زبان بومی آنها زبان آموزشی نباشد، آیا کودکان قادر به فراگیری مهارت های سواد آموزی خواهند بود؟ در نهایت، آیا پیامدهای خاصی در رشد شناختی و توانایی کودک برای فراگیری مفاهیم جدید یا انجام محاسبات مختلف (به عنوان مثال علم حساب) دیده می شود، خصوصأ اگر تعلیمات مدرسه در زبانی ضعیف تر از سطح زبان کودک باشد.

    نتایج تحقیقات اخیر

    سه نتیجه ی مهم از این پژوهش حاصل می شود. نخست، کودکان دو زبانه نسبت به کودکان تک زبانه از ذخیره ی لغوی کمتری در هر یک از دو زبان برخوردارند(5). با این حال، درک آن ها از ساختار زبانی، که آگاهی فرا زبانی نامیده می شود، در مقایسه با تک زبانه ها دست کم خوب(6)و اغلب بهتر(7) است. دیگرنتیجه ی حاصل این است که کسب مهارت های سواد آموزی در این کودکان، به ارتباط بین دو زبان(8) و سطح مهارت زبان دوم بستگی دارد(9). به بیان دقیق تر، کودکانی که دو زبان را با سیستم نوشتاری مشترک یاد می گیرند(برای مثال فرانسه و انگلیسی) به طور چشمگیری در خواندن پیشرفت می کنند ؛ حال آنکه کودکانی که دو زبانشان سیستم نوشتاری متفاوتی دارد(برای مثال انگلیسی و چینی) برتری ویژه ای نداشته و هیچ نقص نسبی  نیز در مقایسه با تک زبانه ها نشان نمی دهند. با این حال، بهره مندی از یادگیری خواندن به دو زبان، نیازمند این است که کودکان دو زبانه باشند، نه آنکه زبان دوم را آموزش ببینند و مهارتشان در یکی از زبان ها ضعیف باشد. در نهایت، کودکان دو زبانه بین سنین 4 تا 8 سالگی، مزیت فراوانی در مقایسه با تک زبانه ها در حل مشکلات نشان می دهند، مشکلاتی که نیازمند دقت و توجه بازدارنده به جنبه های گمراه کننده ی مرتبط با پاسخ ناصحیح هستند. این برتری، به پردازش زبانی محدود نمی شود، اما انواع وظایف غیر کلامی را شامل می شود که نیازمند توجه کنترل شده و گزینشی دربرخی مشکلات است. تشکیل گروه های مفهومی(10)، دیدن تصاویر جایگزین به شکل های بلند پروازانه(11) و درک تفاوت میان ظاهر و حقیقت کاربردی موضوع گمراه کننده از این دسته مشکلات هستند(12).

    نتیجه

    نتایج این مطالعات نشان می دهد که دو زبانگی دوران کودکی، تجربه ی قابل توجهی است که بر کارآیی رشد کودکان بسیار تاثیر گذار است. شگفت انگیزترین نتیجه این است که این تأثیرات نه تنها در حوزه ی زبانی، بخشی که انتظار چنین اثراتی وجود دارد، بلکه تا توانایی های غیر کلامی نیز گسترش می یابد. در بیشتر موارد، میزان ارتباط کودک با زبان دوم به عنوان تفاوت بین دو زبانگی و فراگیری زبان دوم تعریف می شود، این ارتباط متغیر مهمی است که هم میزان و هم نوع تأثیر موجود را مشخص می کند. سه الگوی تأثیری در این مطالعات بیان می شود.یک نتیجه این است که کودکان تک زبانه و دو زبانه، با سرعت و روش یکسان رشد می کنند و دو زبانگی تأثیری بر آن ها ندارد. این امر در مشکلات شناختی مانند گستره ی حافظه و مشکلات زبانی مانند آگاهی واج شناختی دیده می شود. نتیجه دیگر نشان می دهد که گاهی دو زبانگی برای کودکان مضر است. یک نمونه ی ابتدایی از این مشکل، گسترش لغات در هر زبان است. سومین و شایع ترین الگو در مطالعات ما بیان می کند که دو زبانگی نیروی مثبتی است که رشد شناختی و زبانی کودکان را افزایش می دهد. اگر دو سیستم نوشتاری متناظر و توسعه ی فرآیندهای اجرایی، برای همه ی کودکان دو زبانه وجود داشته باشد، دستیابی به آموزش ممکن و دامنه ی وسیعی از مشکلات غیر کلامی، که نیازمند کنترل و دقت است، حل خواهد شد. این مهارت های کنترل اجرایی در مرکز اندیشه ی هوشمند قرار دارد.

    مفاهیم

    والدین اغلب از اینکه استفاده ی فرزندانشان از یک زبان غیر رایج به جای زبان بومیشان ایجاد مشکل کند اظهار نگرانی می کنند. این برنامه ی پژوهشی، یقینأ نشان می دهد که دو زبانگی در خانه تأثیر اجتناب ناپذیر و مثبتی  خواهد داشت و مضرات آن نسبتأ ناچیز بوده و به راحتی برطرف می شوند. مفاهیم تحصیلی پیچیده تر هستند. مؤفقیت کودکان در مدرسه، شدیدأ به مهارت آنها در زبان آموزشی بستگی دارد، رابطه ای که در فعالیت های زبانی مهم ( برای مثال یادگیری خواندن)، موضوعات محاسباتی غیر کلامی (ریاضیات) و مطالب برنامه های درسی (مطالعات اجتماعی) نقش عمده دارد. در همه ی این موارد، کودکان باید در اشکال و معانی زبان مدرسه مهارت داشته و از خوانندگان مسلط بر آن زبان باشند. کودکان دو زبانه ممکن است در سطح یکسان با همکلاسی های تک زبانه قرار نگیرند و نوآموزان زبان دوم، که انگلیسی و فرانسه زبان دوم آنها نیست، ممکن است مهارت کافی در زبان آموزشی برای موفقیت در مدارس نداشته باشند.   بدین ترتیب و با توجه به مزیت اجتناب ناپذیر دو زبانگی و توانایی شناختی کودکان دو زبانه، مدارس وظیفه دارند شرایطی را برای این کودکان فراهم آورند تا آن ها بتوانند در کلاس مشارکت کنند و مهارت های زبانی شان نیز تقویت گردد

    پیشرفت زبانی در کودکان 1 تا 3 سال

    پیشرفت زبانی در کودکان 1 تا 3 سال

    پیشرفت زبانی در کودکان 1 تا 3 سال

     

    info13

    پیشرفت زبانی در کودکان1 تا 3 ساله، چگونه به پیشرفت آنان کمک کنیم؟

    منبع :  naitreetgrandir.com

    برگردان : نیلوفر مرادی

    استعداد زبانی در کودکان از آغاز زندگی ‌آنان نمایان ‌می‌شود. در 12 ماه اول زندگی، طفل صداهای زبان خود را کشف می‌کند و خود را آماده می‌کند تا در سخنان نامفهومی که می‌گوید از آن‌ها استفاده کند. در حدود 18 ماهگی،  قادر است تا تقریبا 50 کلمه را بگوید(اما کلمات بیشتری را می فهمد). در حدود 2 سالگی، واژگان او  با فراز ونشیب در حال رشد است. او حدود 9 کلمه در هر روز می‌آموزد! در 5 سالگی، بیشتر کودکان در دستور زبان مهارت پیدا می‌کنند. آنان قادرند تا داستان‌های ساده و اتفاقات زندگی‌شان را تعریف کنند.

    چگونه به پیشرفت آنان کمک کنیم؟

     چند توصیه برای توسعه مهارت‌های مهم زبان در فرزند شما، چند فعالیت ساده که به شما کمک خواهد کرد تا تغییری در قابلیت‌های  زبانی کودک 1 تا 3 ساله خود مشاهده کنید.

    -از 12 تا 18 ماهگی

    -از 18 تا 24 ماهگی

    -از2 تا 3 سالگی

     

     از 12 تا 18 ماهگی

    کودک دوست دارد داستان‌ گوش دهد، به ویژه داستان‌های قافیه دار و موزیکال.

    در هنگام خواندن یک داستان، کودک با نشان دادن تصاویری منطبق با آنچه می خوانیم، شروع  به مشارکت فعالانه می‌کند.

    او کلمات ساده‌ای را برای نشان دادن چیزهایی که می‌بیند و بیان چیزهایی که می‌خواهد به کار می‌برد. (مثلا، «بازم»). در حدود 18 ماهگی، کودک شروع به ترکیب کلمات می‌کند تا جمله‌ای 2 کلمه‌ای بسازد (مثلا، «مامان آبمیوه» یعنی «مامان، من آبمیوه می خواهم»).

    آنچه شما می‌توانید انجام دهید

    خواندن داستان‌های کوتاهی که جملات ریتمیک دارند. داستان کمک می‌کند تا فرزند شما صداها و ریتم زبان را بیاموزد.

    - هنگامی که برای فرزندتان داستان می‌خوانید، صدای خود را تغییر دهید و حالت صورت خود را عوض کنید. به طور مثال، تصویر حیوانی را نشان دهید و صدای آن را تقلید کنید. این امر کمک می‌کند تا توجه و حواس فرزندتان را جلب کنید و مطمئن باشید که او از این کار بهره زیادی می برد.

    - آنچه را که فرزندتان می‌گوید تکرار کنید و در پاسخ به او شی‌ای را که بر زبان آورده نشان دهید یا  آنچه را خواسته به او بدهید ،مثلا آبمیوه. این امر به او نشان می‌دهد که شما دریافته‌اید او چه می‌گوید.  برای او اهمیت دارد که تلاشش در برقراری ارتباط نتیجه داده است.

    - با تکمیل جملات فرزندتان به تقویت مهارت‌های زبانی او ادامه دهید. با افزودن کلماتی که او جا انداخته، شما به او استفاده از آن‌ها را یاد می دهید.

    - داشتن لیستی از واژگان او، برای غنی ساختن واژگانش در طول زمان مفید است.

    از 18 تا 24 ماهگی

    در این بازه، واژگان کودک به سرعت غنی می شود. این دوران جالب را گاهی «دوران جهش» نیز می‌نامند.

    تمام کودکان شروع به ساختن جملاتی دو کلمه‌ای می‌کنند مانند‌ «بابا توپ».

    آنان همچنین قادر به تلفظ حروف بی‌صدا در ابتدای کلمات هستند، امری که برایشان در گام‌های نخست پیشرفتشان دشوار بود.

    در این مرحله، معمولا آنها هنگامی که کتاب‌های تصویری را می‌بینند با انگشت تصویر را نشان می دهند و نام می برند.

    آنچه شما می توانید انجام دهید

    - کار بسیار دشواری است که همه کلماتی که فرزند شما قادر به بیان آنهاست را به خاطر بسپارید.

    - گفتار او را تقویت کنید: جملات او را از نو با کلماتی اضافه‌تر تکرار کنید. برای مثال اگر او گفت «گربه»، پاسخ دهید: «بله، این یک گربه سیاه است.» این کار کمک می‌کند که با استفاده از کلماتی که می‌شناسد، جملات طولانی‌تری بسازد. حتی اگر نتواند این کار را به تنهایی انجام دهد، این تمرین به او کمک می‌کند تا برای گام بعدی گسترش زبان خود آماده شود و تشویق می‌شود تا شما را در نظراتش سهیم کند.

    - سعی کنید جملات دو کلمه‌ای او را تفسیرکنید، مانند «درباز». اگر پاسخ شما این باشد «بله، در باز است.» شاید او نظر دیگری داشته باشد. بنابراین بگویید: «در را دوباره می‌خواهی باز کنی؟» یا جملات دیگری از این قبیل. این کار به او این امکان را می‌دهد تا بفهمد کلمات مختلف برای بیان عبارات مختلف به کار می‌رود و به او کمک می‌کند تا بیاموزد چگونه عبارات مناسب را در ارتباط به کار برد.

    - توجه او را به نام اشیایی که در خانه یا اطرافتان است جلب کنید (مثلا بگویید: «این درخت است، پرنده، سگ...»)،  هر بار که او نام شی‌ای را می‌پرسد به او پاسخ دهید و هرگاه پاسخ پرسشش را تکرار کرد به او آفرین بگویید اما او را به این کار مجبور نکنید.

    - هر اندازه که می‌توانید برای او داستان بخوانید (هر روز، اگر امکان دارد).

    - کتاب‌هایی مصور برای او تهیه کنید که در هر صفحه یک جمله داشته باشد. این کتاب‌ها برای این سن بسیار مناسب است.

    از 2 تا 3 سال

    در این سن کودکان می‌دانند که کلمات معنای مشخص دارند. به طور مثال آنان تفاوت میان بالا و پایین، بزرگ و کوچک را درک می کنند.

    آنان همچنین قادرند که جملات دستوری شما را دنبال کنند، مانند: «برو توپ را بیاور و به من بده.»

    آنان شروع به استفاده از جملات 2 تا 3 کلمه‌ای می‌کنند مانند: «بابا توپ را گرفت» و جملات پرسشی مانند : «مامان کجاست؟».

    افراد نزدیک به کودک اغلب اوقات جملات کودک را متوجه می‌شوند.

    در این سن کودک عبارات «لطفا»، «مرسی» و سایر کلماتی را که نشان دهنده ادب هستند به کار می‌برد، که نشان می‌دهد آنان می‌دانند روشی مؤدبانه برای صحبت وجود دارد که از نظر اجتماعی پذیرفته است. برای مثال، آنان می‌توانند چیزی را از کودکی هم‌سن خود بخواهند و همان چیز را از یک فرد بزرگتر با روشی کاملا مؤدبانه طلب کنند.

    در این سن، کودکان دچار اشتباهات «تعمیم مفرط» می‌شوند. از این رو هر حیوان 4 پایی را «سگ» و هر مردی را «بابا» خطاب می‌کنند.

    آنچه شما می‌توانید انجام دهید:

    - به فرزند خود، با تکرار و یا تکمیل جملاتش، نشان دهید آنچه می‌گوید برای شما جالب است.

    - هنگامی که برای خواب آماده است به حرف‌هایش گوش دهید. آیا فقط خودش حرف می‌زند؟  تک‌گویی (مونولوگ) شیوه جالبی است که در آن کودک به شما اجازه می‌دهد تا روشش را در حرف زدن ببینید (با تکرار کلمات، ایجاد ترکیبات متفاوتی از کلمات و...).

    - با صحبت با فرزندتان به او کمک کنید تا واژگانش را کامل کند و به او کارآیی اشیای اطرافش را بیاموزید. مثلا، به او یک مسواک نشان دهید و بگویید: «این یک مسواک است. با مسواک دندان‌هایت را می‌شوری.»

    - با هم عکس‌های خانوادگی را ببینید و به او توضیح کوتاهی درباره هرعکس بدهید. مانند: «این عکس تولد سارا ست» این کار به درک بهتر جهان و جایی که در آن هست کمک خواهد کرد.

    به یاد داشته باشید که تمام کودکان زبان را با روند مختص خودشان می‌آموزند برخی زودتر و برخی دیرتر.