پیشرفت زبانی در کودکان1 تا 3 ساله، چگونه به پیشرفت آنان کمک کنیم؟
منبع : naitreetgrandir.com
برگردان : نیلوفر مرادی
استعداد زبانی در کودکان از آغاز زندگی آنان نمایان می‌شود. در 12 ماه اول زندگی، طفل صداهای زبان خود را کشف می‌کند و خود را آماده می‌کند تا در سخنان نامفهومی که می‌گوید از آنها استفاده کند. در حدود 18 ماهگی، قادر است تا تقریبا 50 کلمه را بگوید(اما کلمات بیشتری را می فهمد). در حدود 2 سالگی، واژگان او با فراز ونشیب در حال رشد است. او حدود 9 کلمه در هر روز می‌آموزد! در 5 سالگی، بیشتر کودکان در دستور زبان مهارت پیدا می‌کنند. آنان قادرند تا داستان‌های ساده و اتفاقات زندگی‌شان را تعریف کنند.
چگونه به پیشرفت آنان کمک کنیم؟
چند توصیه برای توسعه مهارت‌های مهم زبان در فرزند شما، چند فعالیت ساده که به شما کمک خواهد کرد تا تغییری در قابلیت‌های زبانی کودک 1 تا 3 ساله خود مشاهده کنید.
-از 12 تا 18 ماهگی
-از 18 تا 24 ماهگی
-از2 تا 3 سالگی
از 12 تا 18 ماهگی
کودک دوست دارد داستان گوش دهد، به ویژه داستان‌های قافیه دار و موزیکال.
در هنگام خواندن یک داستان، کودک با نشان دادن تصاویری منطبق با آنچه می خوانیم، شروع به مشارکت فعالانه می‌کند.
او کلمات ساده‌ای را برای نشان دادن چیزهایی که می‌بیند و بیان چیزهایی که می‌خواهد به کار می‌برد. (مثلا، «بازم»). در حدود 18 ماهگی، کودک شروع به ترکیب کلمات می‌کند تا جمله‌ای 2 کلمه‌ای بسازد (مثلا، «مامان آبمیوه» یعنی «مامان، من آبمیوه می خواهم»).
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
خواندن داستان‌های کوتاهی که جملات ریتمیک دارند. داستان کمک می‌کند تا فرزند شما صداها و ریتم زبان را بیاموزد.
- هنگامی که برای فرزندتان داستان می‌خوانید، صدای خود را تغییر دهید و حالت صورت خود را عوض کنید. به طور مثال، تصویر حیوانی را نشان دهید و صدای آن را تقلید کنید. این امر کمک می‌کند تا توجه و حواس فرزندتان را جلب کنید و مطمئن باشید که او از این کار بهره زیادی می برد.
- آنچه را که فرزندتان می‌گوید تکرار کنید و در پاسخ به او شی‌ای را که بر زبان آورده نشان دهید یا آنچه را خواسته به او بدهید ،مثلا آبمیوه. این امر به او نشان می‌دهد که شما دریافته‌اید او چه می‌گوید. برای او اهمیت دارد که تلاشش در برقراری ارتباط نتیجه داده است.
- با تکمیل جملات فرزندتان به تقویت مهارت‌های زبانی او ادامه دهید. با افزودن کلماتی که او جا انداخته، شما به او استفاده از آنها را یاد می دهید.
- داشتن لیستی از واژگان او، برای غنی ساختن واژگانش در طول زمان مفید است.
از 18 تا 24 ماهگی
در این بازه، واژگان کودک به سرعت غنی می شود. این دوران جالب را گاهی «دوران جهش» نیز می‌نامند.
تمام کودکان شروع به ساختن جملاتی دو کلمه‌ای می‌کنند مانند «بابا توپ».
آنان همچنین قادر به تلفظ حروف بی‌صدا در ابتدای کلمات هستند، امری که برایشان در گام‌های نخست پیشرفتشان دشوار بود.
در این مرحله، معمولا آنها هنگامی که کتاب‌های تصویری را می‌بینند با انگشت تصویر را نشان می دهند و نام می برند.
آنچه شما می توانید انجام دهید
- کار بسیار دشواری است که همه کلماتی که فرزند شما قادر به بیان آنهاست را به خاطر بسپارید.
- گفتار او را تقویت کنید: جملات او را از نو با کلماتی اضافه‌تر تکرار کنید. برای مثال اگر او گفت «گربه»، پاسخ دهید: «بله، این یک گربه سیاه است.» این کار کمک می‌کند که با استفاده از کلماتی که می‌شناسد، جملات طولانی‌تری بسازد. حتی اگر نتواند این کار را به تنهایی انجام دهد، این تمرین به او کمک می‌کند تا برای گام بعدی گسترش زبان خود آماده شود و تشویق می‌شود تا شما را در نظراتش سهیم کند.
- سعی کنید جملات دو کلمه‌ای او را تفسیرکنید، مانند «درباز». اگر پاسخ شما این باشد «بله، در باز است.» شاید او نظر دیگری داشته باشد. بنابراین بگویید: «در را دوباره می‌خواهی باز کنی؟» یا جملات دیگری از این قبیل. این کار به او این امکان را می‌دهد تا بفهمد کلمات مختلف برای بیان عبارات مختلف به کار می‌رود و به او کمک می‌کند تا بیاموزد چگونه عبارات مناسب را در ارتباط به کار برد.
- توجه او را به نام اشیایی که در خانه یا اطرافتان است جلب کنید (مثلا بگویید: «این درخت است، پرنده، سگ...»)، هر بار که او نام شی‌ای را می‌پرسد به او پاسخ دهید و هرگاه پاسخ پرسشش را تکرار کرد به او آفرین بگویید اما او را به این کار مجبور نکنید.
- هر اندازه که می‌توانید برای او داستان بخوانید (هر روز، اگر امکان دارد).
- کتاب‌هایی مصور برای او تهیه کنید که در هر صفحه یک جمله داشته باشد. این کتاب‌ها برای این سن بسیار مناسب است.
از 2 تا 3 سال
در این سن کودکان می‌دانند که کلمات معنای مشخص دارند. به طور مثال آنان تفاوت میان بالا و پایین، بزرگ و کوچک را درک می کنند.
آنان همچنین قادرند که جملات دستوری شما را دنبال کنند، مانند: «برو توپ را بیاور و به من بده.»
آنان شروع به استفاده از جملات 2 تا 3 کلمه‌ای می‌کنند مانند: «بابا توپ را گرفت» و جملات پرسشی مانند : «مامان کجاست؟».
افراد نزدیک به کودک اغلب اوقات جملات کودک را متوجه می‌شوند.
در این سن کودک عبارات «لطفا»، «مرسی» و سایر کلماتی را که نشان دهنده ادب هستند به کار می‌برد، که نشان می‌دهد آنان می‌دانند روشی مؤدبانه برای صحبت وجود دارد که از نظر اجتماعی پذیرفته است. برای مثال، آنان می‌توانند چیزی را از کودکی هم‌سن خود بخواهند و همان چیز را از یک فرد بزرگتر با روشی کاملا مؤدبانه طلب کنند.
در این سن، کودکان دچار اشتباهات «تعمیم مفرط» می‌شوند. از این رو هر حیوان 4 پایی را «سگ» و هر مردی را «بابا» خطاب می‌کنند.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید:
- به فرزند خود، با تکرار و یا تکمیل جملاتش، نشان دهید آنچه می‌گوید برای شما جالب است.
- هنگامی که برای خواب آماده است به حرف‌هایش گوش دهید. آیا فقط خودش حرف می‌زند؟ تک‌گویی (مونولوگ) شیوه جالبی است که در آن کودک به شما اجازه می‌دهد تا روشش را در حرف زدن ببینید (با تکرار کلمات، ایجاد ترکیبات متفاوتی از کلمات و...).
- با صحبت با فرزندتان به او کمک کنید تا واژگانش را کامل کند و به او کارآیی اشیای اطرافش را بیاموزید. مثلا، به او یک مسواک نشان دهید و بگویید: «این یک مسواک است. با مسواک دندان‌هایت را می‌شوری.»
- با هم عکس‌های خانوادگی را ببینید و به او توضیح کوتاهی درباره هرعکس بدهید. مانند: «این عکس تولد سارا ست» این کار به درک بهتر جهان و جایی که در آن هست کمک خواهد کرد.
به یاد داشته باشید که تمام کودکان زبان را با روند مختص خودشان می‌آموزند برخی زودتر و برخی دیرتر.